تیرآهن هاش چیست + تفاوت با تیرآهن معمولی

طبق آمارهای رسمی، مصرف فولاد در ساختمان سازی جهانی سالانه حدود 1.5 میلیارد تن است که نشان دهنده اهمیت و کاربرد گسترده این ماده در صنعت ساختمان سازی است. در این میان، تیرآهن هاش یا بال پهن به دلیل ویژگی های ساختاری منحصر به فرد و استحکام بالا، به یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد تبدیل شده است. این مقاله به بررسی دقیق تفاوت های تیرآهن هاش و تیرآهن معمولی، کاربردها، مزایا و معایب آن ها می پردازد و شما را با تولیدکنندگان معتبر این مقاطع در ایران آشنا می کند. با مطالعه این مقاله، اطلاعات جامعی در خصوص تیرآهن هاش و کاربردهای آن کسب خواهید کرد.

تیرآهن هاش؛ یکی از مقاطع فولادی مهم در صنعت ساختمان سازی و سازه های بزرگ

تیرآهن هاش یا بال پهن به دلیل مقطع H شکل خود، به تیرآهن هاش معروف شده است. این نوع تیرآهن که به نام بال پهن یا IPB نیز شناخته می شود، یک مقطع فولادی است که در صنعت ساختمان سازی و سازه های بزرگ به کار می رود. این نوع تیرآهن در سه نوع سبک (HEA/IPBL)، سنگین (HEB/IPB)، و فوق سنگین (HEM/IPBV) تولید می شود. تیرآهن هاش به دلیل ویژگی هایی چون استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و قابلیت تحمل بارهای سنگین، در ساخت ساختمان های بلند، پل ها، سازه های صنعتی و دیگر سازه های بزرگ کاربرد دارد.

معرفی انواع تیرآهن هاش

تیرآهن هاش در سه مدل اصلی تولید می شود که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. این تیرآهن ها به دلیل مقطع H شکل، در برابر بارهای سنگین و ارتعاشات مقاومت بالایی دارند و به طور گسترده در صنعت ساختمان سازی و سازه های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

 تیرآهن هاش سبک (HEA/IPBL)

تیرآهن هاش سبک با وزن کمتر و نصب آسان تر، برای ساخت نیم طبقه ها و ساختمان های بلند استفاده می شود. این نوع تیرآهن به دلیل وزن سبک تر و سطح مقطع بزرگ تر، استحکام خوبی دارد و به کاهش وزن کلی سازه کمک می کند. همچنین به دلیل سهولت در حمل و نقل و نصب، در پروژه های با محدودیت های زمانی و مکانی نیز مناسب است. (نورد تیرآهن)

تیرآهن هاش سنگین (HEB/IPB)

تیرآهن هاش سنگین با ضخامت بال بیشتر، برای سازه هایی که نیاز به استحکام و دوام بالا دارند، مانند پل ها و ساختمان های بزرگ، استفاده می شود. این نوع تیرآهن به دلیل مقاومت بالاتر در برابر خوردگی و وزن سنگین تر، برای تحمل بارهای سنگین و محیط های ساختمانی چالش برانگیز ایده آل است. تیرآهن هاش سنگین به دلیل ضخامت بیشتر بال ها، می تواند بارهای بیشتری را تحمل کند و در سازه های بلند و برج ها به کار می رود.

تیرآهن هاش فوق سنگین (HEM/IPBV)

تیرآهن هاش فوق سنگین با ضخامت بال و وزن بسیار زیاد، برای پروژه های بسیار بزرگ و خاص طراحی شده است. این نوع تیرآهن برای سازه های بزرگ و باربر سنگین، مانند پل ها و سازه های صنعتی بزرگ، مناسب است. به دلیل وزن و استحکام فوق العاده، نصب این نوع تیرآهن نیازمند تجهیزات خاص و دقیق است و معمولاً در پروژه های خاصی که نیاز به مقاومت بسیار بالا و استحکام در برابر نیروهای خارجی دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربردهای تیرآهن بال پهن یا هاش

تیرآهن بال پهن یا هاش به دلیل ویژگی های ساختاری منحصر به فرد و مقاومت بالایی که دارد، در بسیاری از پروژه های ساختمانی و صنعتی از کاربردهای متنوعی برخوردار است. در ادامه، بخش بندی دقیقی از کاربردهای تیرآهن هاش ارائه می شود:

ساختمان سازی؛ کاربرد اصلی تیرآهن H

• ساخت اسکلت ساختمان های بلند

تیرآهن هاش به دلیل مقطع H شکل خود، مقاومت بالایی در برابر بارهای عمودی و جانبی دارد و به همین دلیل در ساخت اسکلت ساختمان های بلند و برج ها استفاده می شود. این ویژگی باعث می شود سازه ها در برابر زلزله و بادهای شدید مقاومت بالایی داشته باشند.

• ساخت نیم طبقه ها و طبقات میانی

به دلیل نصب آسان و استحکام خوب، تیرآهن هاش سبک در ساخت نیم طبقه ها و طبقات میانی ساختمان ها کاربرد دارد. این نوع تیرآهن وزن سازه را کاهش داده و نصب آن سریع و کارآمد است.

استفاده از تیرآهن بال پهن در ساخت پل ها

• پل های بزرگراهی

تیرآهن هاش سنگین در ساخت پل های بزرگراهی و پل های عابر پیاده استفاده می شود. این نوع تیرآهن به دلیل مقاومت بالا در برابر بارهای سنگین و طول عمر طولانی، برای ساخت پل های بزرگراهی مناسب است.

• پل های راه آهن

به دلیل استحکام بالای تیرآهن هاش، این نوع تیرآهن در ساخت پل های راه آهن نیز کاربرد دارد. مقاومت در برابر ارتعاشات و بارهای دینامیکی از ویژگی های مهم این تیرآهن در این نوع کاربرد است.

بررسی کاربرد تیرآهن H در سازه های صنعتی

• ساخت سازه های پالایشگاهی و پتروشیمی

تیرآهن هاش فوق سنگین به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و مواد شیمیایی، در ساخت سازه های پالایشگاهی و پتروشیمی استفاده می شود. این نوع سازه ها نیاز به مقاومت بالایی در برابر شرایط سخت محیطی دارند.

• سازه های نیروگاهی

در ساخت سازه های نیروگاهی مانند برج های خنک کننده و ساختمان های توربین، تیرآهن هاش فوق سنگین استفاده می شود. این سازه ها نیاز به مقاومت بالایی در برابر نیروهای مکانیکی و حرارتی دارند.

سازه های دریایی؛ یکی از کاربردهای تیرآهن هاش

• اسکله ها و بنادر

تیرآهن هاش در ساخت اسکله ها و بنادر استفاده می شود. این نوع تیرآهن به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و فشارهای مکانیکی ناشی از بارگیری و تخلیه، مناسب برای سازه های دریایی است.

• سازه های زیرآبی

در ساخت سازه های زیرآبی و پایه های پل های دریایی، تیرآهن هاش فوق سنگین کاربرد دارد. مقاومت در برابر فشار آب و خوردگی از ویژگی های مهم این تیرآهن در این نوع سازه ها است.

بررسی سایر کاربردهای تیرآهن هاش در صنعت

• ساخت خرپاها و اسکلت های فلزی

تیرآهن هاش در ساخت خرپاها و اسکلت های فلزی مختلف، به دلیل استحکام و پایداری بالا استفاده می شود. این سازه ها می توانند بارهای سنگین را تحمل کنند و در پروژه های عمرانی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

• سازه های موقت و داربست ها

تیرآهن هاش سبک به دلیل وزن کمتر و نصب آسان، در ساخت سازه های موقت و داربست ها کاربرد دارد. این سازه ها نیاز به جابه جایی سریع و نصب آسان دارند که تیرآهن هاش سبک این امکان را فراهم می کند.

مزایای استفاده از تیرآهن هاش

1. استحکام بالا:

به دلیل مقطع H شکل، تیرآهن هاش دارای استحکام بالایی در برابر بارهای فشاری و کششی است؛ بدین ترتیب برای استفاده در سازه های بزرگ و بلند مانند برج ها و پل ها مناسب است.

2. پایداری در برابر زلزله:

مقطع H شکل باعث افزایش پایداری سازه در برابر نیروهای جانبی مثل زلزله می شود؛ بدین ترتیب باعث کاهش خطر خرابی و افزایش ایمنی ساختمان ها در مناطق زلزله خیز می شود.

3. کاهش نیاز به اتصالات:

سطح مقطع بزرگ تر تیرآهن H نیاز به تعداد کمتری از اتصالات پیچ و مهره ای یا جوشکاری را کاهش می دهد. این امر منجربه کاهش زمان و هزینه نصب می شود.

4. مقاومت در برابر خوردگی:

ضخامت بیشتر تیرآهن بال پهن سنگین و فوق سنگین باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی می شود؛ از این رو برای استفاده در محیط های خورنده مانند سازه های دریایی و صنعتی مناسب است.

5. تنوع در اندازه و شکل:

تیرآهن H در اندازه ها و شکل های مختلف تولید می شود، که امکان استفاده در پروژه های مختلف را فراهم می کند. از این تیرآهن در سایزهای کوچک برای ساخت نیم طبقه ها تا سایزهای بزرگ برای سازه های صنعتی استفاده می شود.

معایب استفاده از تیرآهن H

1. وزن زیاد:

تیرآهن هاش سنگین و فوق سنگین دارای وزن بالایی هستند که نصب و حمل و نقل آن ها را مشکل تر می کند و برای حمل آن ها نیاز به تجهیزات خاص و نیروی انسانی ماهر است.

2. هزینه بالا:

تولید و استفاده از تیرآهن بال پهن به دلیل نیاز به مواد اولیه بیشتر و فرآیند تولید پیچیده تر، هزینه بالاتری دارد. این مسئله باعث افزایش هزینه پروژه های ساختمانی می شود.

3. محدودیت در تولید داخلی:

برخی از انواع تیرآهن هاش به خصوص سایزهای بزرگ تر و فوق سنگین، به دلیل محدودیت های تولید داخلی، نیاز به واردات دارند که این امر می تواند باعث افزایش زمان و هزینه پروژه ها شود.

4. نیاز به نگهداری و حفاظت:

این نوع تیراهن ها به دلیل استفاده در سازه های بزرگ و حساس، نیاز به نگهداری و حفاظت مداوم برای جلوگیری از خوردگی و خرابی دارند. این مسئله باعث افزایش هزینه های نگهداری و تعمیرات شود.

نحوه تولید تیرآهن بال پهن یا H

تولید تیرآهن هاش (H) تحت استانداردهای بین المللی انجام می شود تا از کیفیت و استحکام مطلوب برخوردار باشد. فرآیند تولید شامل چندین مرحله کنترل کیفیت است که شامل تست های مکانیکی و شیمیایی می باشد تا از تطابق محصول با استانداردهای مورد نیاز اطمینان حاصل شود. فرآیند تولید این محصول مطابق با مراحل زیر صورت می گیرد:

1. آماده سازی مواد اولیه

فرآیند تولید تیرآهن هاش با استفاده از فولاد خام آغاز می شود. ابتدا مواد اولیه شامل آهن خام، کک، و سنگ آهک در کوره های بلند ذوب می شوند تا فولاد مایع تولید شود. سپس فولاد مایع به درون قالب های بزرگ ریخته می شود تا به شمش های فولادی تبدیل گردد.

2. نورد گرم

شمش های فولادی پس از خنک شدن به واحد نورد گرم منتقل می شوند. در این مرحله، شمش ها به دمای بالا گرم می شوند و از میان چندین مجموعه غلتک عبور می کنند. این غلتک ها به تدریج شکل H را به شمش ها می دهند. در نهایت، تیرآهن ها به طول های مشخص برش داده می شوند.

3. خنک سازی و تکمیل نهایی

پس از نورد گرم، تیرآهن ها به تدریج خنک می شوند و سپس به واحدهای تکمیل نهایی منتقل می گردند. در این مرحله، ابعاد نهایی و کیفیت سطحی تیرآهن ها بررسی می شود و در صورت نیاز عملیات حرارتی و اصلاحات لازم انجام می گیرد. در نهایت، تیرآهن ها بسته بندی و آماده ارسال به بازار می شوند.

لیست تولیدکنندگان تیرآهن هاش در ایران

ردیف	نام کارخانه	مکان	محصولات تولیدی	توضیحات
1	ذوب آهن اصفهان	اصفهان	تیرآهن هاش سبک، سنگین و فوق سنگین	یکی از بزرگترین و معتبرترین تولیدکنندگان فولاد در ایران، تولید انواع مقاطع فولادی با کیفیت بالا
2	فولاد مبارکه	اصفهان	تیرآهن هاش سبک و سنگین	یکی از پیشروان در صنعت فولاد، دارای فناوری های پیشرفته تولید تیرآهن
3	فولاد البرز ایرانیان (فایکو)	مازندران	تیرآهن هاش سبک و سنگین	تولیدکننده معتبر مقاطع فولادی با کیفیت بالا، متخصص در تولید تیرآهن هاش
4	گروه ملی صنعتی فولاد ایران	اهواز	تیرآهن هاش سبک و سنگین	یکی از قدیمی ترین و بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در ایران، تولید انواع مقاطع فولادی
5	فولاد غرب آسیا	تهران	تیرآهن هاش سبک و سنگین	تولید کننده مقاطع فولادی با کیفیت، دارای تجربه و تخصص در تولید تیرآهن هاش
6	فولاد خوزستان	اهواز	تیرآهن هاش سبک، سنگین و فوق سنگین	یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جنوب ایران، با ظرفیت بالا و کیفیت مطلوب
7	پروفیل فولادی تهران	تهران	تیرآهن هاش سبک	تولید کننده مقاطع فولادی و پروفیل های صنعتی، با تمرکز بر تولید تیرآهن های سبک
8	فولاد یزد	یزد	تیرآهن هاش سبک و سنگین	تولید کننده مقاطع فولادی با کیفیت بالا، دارای خط تولید پیشرفته
9	جهان فولاد غرب	کرمانشاه	تیرآهن هاش سبک و سنگین	تولید کننده مقاطع فولادی با کیفیت بالا، با تمرکز بر تولید تیرآهن های هاش

تفاوت تیرآهن های بال پهن و معمولی (IPE)

تیرآهن بال پهن (هاش) به دلیل شکل مقطع H شکل، مقاومت بالا و کاربردهای خاص در سازه های بزرگ و سنگین استفاده می شود. در مقابل، تیرآهن معمولی (IPE) با مقطع I شکل، وزن کمتر و هزینه کمتر، برای سازه های سبک تر و پروژه های با بودجه محدود مناسب است. انتخاب بین این دو نوع تیرآهن بستگی به نیازهای خاص پروژه و بارهای مورد نیاز دارد. در ادامه تفاوت این دو تیرآهن را در یک جدول کامل بررسی کرده ایم.

جدول مقایسه تیرآهن IPE (معمولی) و H (هاش)

ردیف	ویژگی ها	تیرآهن معمولی	تیرآهن هاش
1	شکل سطح مقطع	I	H
2	ابعاد بال ها	کمتر از جان	برابر با ابعاد جان
3	استحکام	کمتر	بیشتر
4	وزن	کمتر	بیشتر
5	قیمت	کمتر	بیشتر
6	کاربردها	سازه های کوچک و سبک	پل ها و سازه های بلند، صنایع سنگین
7	طول مجاز	حدود 30 متر	حدود 100 متر
8	روش تولید	نورد گرم	نورد گرم
9	انواع	ipe و inp	HEB و HEA و HEM
10	مقاومت برشی	کمتر	بیشتر
11	مقاومت خمشی	کمتر	بیشتر
12	مقاومت در برابر ضربه	کمتر	بیشتر
13	مقاومت در برابر زلزله	کمتر	بیشتر
14	مقاومت در برابر فشار	کمتر	بیشتر
15	تحمل وزن بار	کمتر	بیشتر
16	پایداری ساختاری	کمتر	بیشتر

استعلام قیمت تیرآهن هاش به همراه ثبت سفارش اینترنتی از پردیس فولاد

در این مقاله به بررسی کامل تیرآهن هاش یا بال پهن، تفاوت های آن با تیرآهن معمولی، انواع و کاربردهای مختلف آن پرداختیم. تیرآهن هاش با مقطع H شکل خود، استحکام و مقاومت بالاتری نسبت به تیرآهن معمولی دارد و برای استفاده در سازه های بزرگ و صنعتی مناسب است. از سوی دیگر، تیرآهن معمولی با مقطع I شکل برای سازه های سبک تر و پروژه های با بودجه محدود مناسب است.

انتخاب بین این دو نوع تیرآهن بستگی به نیازهای خاص پروژه و بارهای مورد نیاز دارد. برای اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت تیرآهن هاش، می توانید سفارش خود را به صورت تلفنی و تماس با کارشناسان ما ثبت کنید. با پردیس فولاد، از کیفیت محصولات مطمئن شوید و تجربه خریدی آسان و مطمئن را داشته باشید.