فلنج رزوه ای، که به عنوان فلنج دنده ای نیز شناخته می شود، یکی از انواع فلنج هاست که در سیستم های لوله کشی به کار می رود. این فلنج ها به صورت قطعات دایره ای یا دیسکی شکل هستند که دارای رزوه هایی در درون خود بوده و معمولاً برای اتصال لوله ها، شیرآلات و دستگاه های صنعتی استفاده می شوند. این فلنج ها به راحتی باز و بسته می شوند و برای فشارهای کم و بالا کاربرد دارند.
بررسی مشخصات فلنج رزوه ای
فلنج رزوه ای که در کلاس های 150، 300 و 900 تولید می شوند، معمولاً از جنس فولاد یا آلیاژهای آن و حتی چدن هستند. به طورکلی برای فلنج های رزوه ای کلاس های 150، 300، 400، 600، 900، 1500 و 2500 به صورت استاندارد وجود دارد که مشخصات، اندازه گلو و عمق و گام روزه ها در آن مشخص شده است.
آب بندی این فلنج ها توسط گسکت های (درزبند مکانیکی) انجام می گیرد. فلنج های رزوه ای در اندازه های مختلف موجود بوده و به دلیل کاربری آسان این فلنج در سایز های ½ تا 6 اینچ بسیار پرمصرف هستند.
معرفی انواع فلنج رزوه ای
فلنج های رزوه ای به دو دسته کلی تقسیم می شوند: فلنج رزوه ای لبه دار و فلنج رزوه ای تخت.
- فلنج رزوه ای لبه دار: این نوع فلنج ها در انواع فشارهای کاری مختلف ساخته می شوند و براساس استاندارد ابعادی ASME B16.5 تولید می گردند. اتصال در این فلنج ها از طریق رزوه های داخلی انجام می گیرد و اغلب در خطوط فشار پایین مانند سرویس های آب آشامیدنی و مصارف شست وشو استفاده می شوند. یکی از مزایای اصلی این فلنج ها امکان باز و بسته شدن مکرر و استفاده در موقعیت های پرخطر است، به خصوص جایی که جوشکاری امکان پذیر نیست یا خطرناک است.
- فلنج رزوه ای تخت: در مقابل، فلنج های رزوه ای تخت، دارای سطح کاملاً مسطح و صاف هستند. این ویژگی باعث می شود تا گسکت مورد استفاده با تمام سطح فلنج در تماس باشد، که بیشتر در پمپ ها و مواقعی که امکان دارد گشتاور ناشی از فشردگی گسکت به فلنج آسیب بزند، به کار برده می شود.
در انتخاب نوع فلنج باید به کاربردهای خاص، محدودیت های سیستم لوله کشی و استانداردهای صنعتی توجه داشت. به طورکلی، این دو نوع فلنج برای کاربردهای متفاوتی طراحی شده اند و انتخاب بین آن ها به نیازهای خاص پروژه بستگی دارد.
آشنایی با کاربرد فلنج رزوه ای
فلنج های رزوه ای یا دنده ای، به دلیل اتصال رزوه ای بدون نیاز به جوشکاری، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از کاربردهای اصلی آن ها عبارت اند از:
- اتصال لوله ها به تجهیزات مختلف: این فلنج ها به ویژه برای اتصال لوله ها به پمپ ها، مخازن تحت فشار، و سایر تجهیزات مهم در صنایع پتروشیمی و شیمیایی استفاده می شوند.
- کاربرد در شیرآلات و دیگر قطعات: فلنج های رزوه ای به دلیل قابلیت جداسازی آسان بدون نیاز به بریدن یا جوشکاری مجدد، اغلب برای اتصال به شیرآلات و دیگر قطعاتی که ممکن است نیاز به تعمیرات داشته باشند، استفاده می شوند.
- استفاده در تجهیزات ابزار دقیق: این فلنج ها در تجهیزات ابزار دقیق که نیاز به تعمیرات و بازرسی های متعدد دارند، کاربرد فراوان دارند.
- کاربردهای عمومی در پایپینگ: در مسیرهای لوله کشی که نیاز به جداسازی بدون مشکل وجود دارد، فلنج ها به عنوان راه حلی مطمئن برای اتصال لوله ها به کار می روند.
یکی از ویژگی های برجسته فلنج رزوه ای این است که برای اتصال آن ها نیازی به جوشکاری نیست، و به همین دلیل در مکان هایی که جوشکاری ممکن نیست یا خطرناک است، مانند مناطق با خطر انفجار، به کار می روند. این فلنج ها به راحتی باز و بسته می شوند و برای فشارهای کم و بالا کاربرد دارند. به طور خاص، از این نوع فلنج در خطوط فشار پایین و برای سرویس های آب آشامیدنی و مصارف شست وشو نیز استفاده می شود. (مطالعه بیشتر: لوله گلخانه ای)
بررسی مزایا و معایب فلنج های رزوه ای یا دنده ای
این فلنج ها امکان تعمیر و بازرسی آسان قطعات مختلف لوله کشی را فراهم می کنند. علاوه بر این، فلنج های دنده ای ارزان تر و راحت تر برای اتصال به قطعات هستند. از جمله مزایای این فلنج ها، دسترسی آسان به تمیزکاری، بازرسی، و تعمیرات اشاره می شود.
با این حال، فلنج های رزوه ای نیز محدودیت ها و معایبی دارند؛ از جمله آن ها می توان به عدم مناسبت برای اتصال به لوله های با ضخامت کم و نامناسب بودن برای استفاده در شرایط حساس با سیالات سمی اشاره کرد.
استانداردهای فلنج رزوه ای فولادی
فلنج های رزوه ای براساس استانداردهایی مانند ANSI B16.34 و استاندارد API (6A, 6B, 6BX) به کلاس های مختلفی تقسیم می شوند و به دلیل کاربری آسان و اقتصادی بودن، بسیار مورداستفاده قرار می گیرند.
نکات مهم در مورد خرید فلنج رزوه ای
هنگام خرید فلنج رزوه ای، چند نکته کلیدی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند:
- سایز فلنج و لوله
- جنس و آلیاژ فلنج ها
- کلاس یا Rating فلنج های رزوه ای
- توجه به استاندارد فلنج ها
- سوراخ های فلنج
- انتخاب فلنج ها بر اساس نیاز شبکه انتقال
توجه داشته باشید در محصولات اصل مشخصاتی مانند نام تجاری سازنده، سایز اسمی لوله، میزان فشار قابل تحمل، تعداد سوراخ ها، شکل فلنج، مواد به کار رفته و کد حرارت روی آن ها حک می شود.
