لوله پلیسه یا تست مردود به لوله هایی گفته می شود که در فرایند تولید آنها هیچ گونه تست هیدرواستاتیکی انجام نمی شود و تنها برخی از تست های تحمل فشار بر روی این لوله ها با ضخامت های مختلف انجام می شود. کاربرد عمده لوله پلیسه اجرای داربست، فنس و پایه حصارها است.
لوله پلیسه چیست؟
لوله پلیسه یه نام های لوله سیاه صنعتی، لوله آهنی غیر تست یا لوله تست مردود نیز شناخته می شود. همانگونه که گفته شد، در فرایند تولید این لوله ها هیچ گونه تست هیدرواستاتیکی (تست آب یا هوا) انجام نمی شود و تنها برخی از تست های تحمل فشار بر روی این لوله ها با ضخامت های مختلف انجام می شود.
در این لوله ها امکان وجود سوراخ های بسیار ریز و عیوب فیزیکی در قسمت درز جوشکاری شده لوله وجود دارد. از آنجایی این لوله ها برای مصارف انتقال سیالات و آب آشامیدنی استفاده نمی شوند و تنها مصارف صنعتی دارند، وجود این نقایص مشکلی ایجاد نمی کند. مصرف عمده این لوله ها برای زدن داربست فلزی است.
استاندارد لوله پلیسه
لوله پلیسه درز دار به عنوان لوله درزدار صنعتی، لوله سیاه، لوله جوشی، لوله درز جوش یا لوله درز مستقیم نیز شناخته می شود. لوله پلیسه درز دار در دو دسته سبک و سنگین تولید می شود که هر یک از آنها در شرایط خاص دمایی و فشار کاری کاربرد دارند.
استانداردهای رایج ابعاد و وزن لوله درزدار صنعتی عبارتند از:
- DIN 2440 (برای لوله های درز دار سبک)
- DIN 2441 (برای لوله های درز دار سنگین)
- DIN 2394-1
- DS 1387
- API 5L
- BS 1139-1
ویژگی های لوله پلیسه
لوله پلیسه اغلب از ورق فولادی گرید ST37 تولید می شود. لوله های پلیسه اغلب از ورق های فولادی با ضخامت ۲ میلیمتر به بالا تولید می شود، از این رو مقاومت خمشی و پیچشی این لوله ها بسیار بالا است.
از دیگر ویژگی های لوله پلیسه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جوش پذیری عالی
- قیمت مناسب
- تنوع ابعادی
- سختی سطحی
دیگر ویژگی های مکانیکی و ترکیب شیمیایی این لوله ها را نیز در جدول های زیر می بینید.
این لوله ها از سایز 2/1 تا سایز 24 اینچ و بالاتر با ضخامتهای مختلف (2 ، 2.5 و 3) تولید می شود و سایز های بزرگتر مانند سایز 40 اینج 56 اینج و غیره به روش اسپیرال تولید می شود.
معمولا این لوله ها در طول 6 متر تولید و به بازار عرضه می شوند، اما می توان این لوله پلیسه با در طول 3 متری نیز در بازار پیدا کرد.
جدول وزن لوله گالوانیزه تست آب
اتصال لوله پلیسه برای داربست
اتصالات مورد نیاز برای این لوله های پلیسه نیز نیز اتصالات درزدار غیر تست هستند. برای اتصال لوله های پلیسه به یکدیگر و ساخت داربست، از بست ها و لوازم داربستی استفاده می شود. برخی از مهم ترین و متداول ترین اتصالات داربستی عبارتند از:
- بست تک پیج
- بست دو پیچ
- بست چهارپیچ
- بست 360 درجه
- مغزی
- رابط
- بست آهن گیر
مزایای لوله پلیسه یا لوله غیر تست
- از آنجایی که این نوع لوله نیازی به گذراندن هیچ تستی ندارد، تولید آن سریعتر است.
- هزینه تولید لوله پلیسه به دلیل عدم نیاز به انجام تست ها، ارزان تر است.
- لوله پلیسه در برابر تنش های فشاری و کششی مقاوم است.
- قیمت مناسب و به صرفه ای دارد.
- برای استفاده های صنعتی مناسب است.
- قابلیت اطمینان بالایی دارد.
کاربرد لوله پلیسه
همانگونه که گفته شد، رایج ترین استفاده لوله های پلیسه به عنوان لوله های داربست است. از لوله های داربست برای کار بر روی پروژه های ساختمانی، اجرای نمای ساختمان ها و کار در ارتفاع به عنوان تکیه گاه استفاده می شود.
بدین صورت که کارپردازان به این امور از آن داربست بالا رفته و امور مربوط به پروژه را در ارتفاع انجام می دهند. (مطالعه بیشتر: آزمون کشش)
لوله پلیسه در ابعاد و ضخامت های دیواره گوناگون تولید می شود و هر یک از پروژه ها بنا به نیاز و استانداردهای خود می توانند آنها را انتخاب کنند. ضخامت این لوله ها تعیین کننده استحکام سازه داربستی و وزن قابل تحمل آن است.
همچنین می توان از لوله پلیسه در صنایع زیر نیز به طور گسترده استفاده کرد.
- قطعه سازی
- ساخت انواع شاسی
- داربست
- ساخت حفاظ و حصار
- ساخت انواع جک، ستون و غیره
روش های پلیسه گیری و پرداخت سطحی
لوله ها به روش های گوناگون تحت فرایند پلیسه گیری و پرداخت کاری سطحی قرار می گیرند. این روش ها عبارتند از:
- استفاده از ذرات ساینده
- روش های الکتروشیمیایی
- روش ارتعاشی
- پرداختکاری چرخشی
- صیقل مغناطیسی
پلیسه گیری با استفاده از ذرات ساینده (سند بلاست)
از روش پرداخت با استفاده از ذرات ساینده برای پلیسه گیری درون قطعات و لوله های فولادی استفاده می شود. در این روش ذرات ساینده با سرعت بالا به سطح داخلی قطعه برخورد می کنند و هرگونه ناهمواری سطحی را از بین می برند.
پرداخت سطحی روش ارتعاشی (شات بلاست)
در این روش ساچمه های فولادی از جنس فولاد سختکاری شده طی مکانیزمی با قطعه ریخته گری یا ماشینکاری شده برخورد می کنند و زائده ها و ناهمواری های سطح را از بین می برند. از این روش برای پلیسه گیری قطعات بزرگی که امکان پرداخت الکتروشیمیایی و اسیدشویی ندارند استفاده می شود.
پرداخت الکتروشیمیایی
در این روش با ایجاد یک پیل الکترولیتی و الکترولیت متناسب با جنس قطعه، پرداخت الکتروشیمیایی در سطح ملکولی برای قطعات انجام می شود. با برقراری جریان الکتریکی بین قطب مثبت (قطعه کار) و قطب منفی، ناهمواری ها از روی قطعه کار جدا شده و سطح صافی به آن می دهند.
پرداختکاری چرخشی
از روش پرداختکاری چرخشی برای بالا بردن کیفیت سطح داخلی لوله فولادی استفاده می شود. در این روش یک لوله داخل سه نظام دستگاه فرز با کلگی افقی قرار می گیرد. همچنین فیکسچری غیر مغناطیسی (معمولا از جنس تفلون) که داخل آن چهار آهنربا قرار دارد، دور لوله فولادی قرار می گیرد. مقداری پودر ذرات ساینده مغناطیسی داخل لوله فولادی ریخته می شود. با چرخش سه نظام، به دلیل وجود میدان مغناطیسی، پودر داخل لوله فولادی حرکت می کند و لوله پرداخت سطحی می شود.
صیقل مغناطیسی
قطعات از جنس مواد غیر مغناطیسی مانند طلا، پلاتین، تیتانیوم و نیکل به روش صیقل مغناطیسی پرداخت سطحی می شوند. در این روش جواهرات، زیورآلات و قطعات نازک با استفاده از ذرات ساینده پرداختکاری می شوند.
